آيين جوانمردی رشادت‌ها و از خودگذشتگی برای دين و ديگر ویژگی‌های پسنديده به وسيله آن‌ها بين مردم رواج می‌یافت و سینه‌به‌سینه نقل می‌شد. هم‌اکنون نيز در برخی از قهوه‌خانه‌ها و تکايای شهرهای گوناگون اين کار ادامه دارد. همچنين در روستاها پرده‌خوانان سيار با پرده‌های نقاشی شده متحرک به مناسبت‌های مختلف در حال حکايت و نقالی هستند.
روستای خراشاد در استان خراسان جنوبی و ۲۴ کیلومتری شرق بیرجند را در جهان با نام روستای جهانی توبافی می‌شناسند. هنر توبافی یا پارچه بافی سنتی در این روستا بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد. دیگر روستای ایران در فهرست جهانی صنایع دستی روستای قاسم آباد در استان مازندران است. روستای کلپورگان در ۲۶ کیلومتری سراوان در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و به آن لقب روستای جهانی سفال را داده‌اند. در این روستا موزه زنده سفال ایران دایر است و گردشگران می‌توانند بخش‌های مختلف ساخت سفال را ببینند. صنایع نساجی سنتی یا پارچه بافی دستی از دیگر آثار صنایع دستی در جهان به شمار می‌روند که ایرانیان از پیشگامان آن بودهاند.
پيش از ابداع کاغذ معمولا از پاپيروس مصری و پوست دباغی شده برای نگارش اسناد و تدوين کتاب‌ها استفاده می‌شد. عده‌ای از محققين واژه کاغذ را برگرفته از واژه سانسکريت«کاذی»، دانسته‌اند. در سال ١٠٥قبل از ميلاد، کاغذ توسط يک مقام عالی رتبه دربار امپراتوری چين تکميل يا ابداع شد.
- علاوه بر آن، ایجاد کارگاه های تولید صنایع دستی می‌تواند برای بسیاری از شهر نشینان نیز ایجاد اشتغال نماید.
- مطابق با آنچه که از بین کتب تاریخی نظیر بیهقی و مسعودی می توان دست یافت، شرایط اجتماعی و سیاسی یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد صعودی و یا نزولی صنایع دستی بوده است.
- مطابق با تحقیقاتی که نویسندگان بزرگی همچون تایلر در قرن‌های 17 و 18 میلادی انجام دادند، هنر در واقع تلفیقی پیچیده از سنت و فرهنگ است که در جامعه وجود دارد.
- نکته جالب این هدیه شادباش پته دوزی آن است که حاوی مقداری پسته می‌باشد.
- پایه اقتصادی آن اقوام بر شکار و صید ماهی و گردآوری ریشه و میوه گیاهان مبتنی بوده و عموماً دوره گرد بودهاند.
حصیربافی نیز یکی دیگر از صنایع دستی قدیمی ایران است که در مناطق جنوبی و شمالی کشور ما هم چنان رواج دارد. گرچه صنایع حصیربافی را می‌توان یکی از زیرشاخه‌های صنایع دستی چوبی برشمرد، گستردگی این شاخه و جایگاه بالای آن در بازار صنایع دستی آن را به شاخه‌ای مجزا در این صنعت تبدیل کرده است. در طول دو سال گذشته یعنی از زمستان سال ۱۳۹۹ تاکنون، شیوع ویروس کرونا در جهان آسیب غیر قابل جبرانی به صنایع دستی ایران وارد کرده است. بدیهی است با رونق گردشگری و افزایش جذب گردشگر در ایران صنایع دستی نیز درآمدزایی و رونق بیشتری خواهند داشت. روز دهم ژوئن برابر با ۲۰ خرداد ماه در ایران را با نام روز جهانی صنایع دستی نام‌گذاری کرده‌اند.
آلیاژ های گران قیمت و البته بسیار شکیل و زیبا از دیرباز یکی از صنایع مورد علاقه ایرانیان و کشورهای دیگر بوده است. تشخیص ظروف مسی تقلبی میتونه از طریق رنگ، تشخیص با آهنربا و وزن باشه. مقاله هدایای تبلیغاتی چیست می‌تواند شما را دررابطه با وضوعات پیرامون هدایای تبلیغاتی کمک کند. اکنون که به صورت مختصر با چیستی صنایع دستی و تفاوت آن با دیگر صنایع آشنا شدیم، بهتر است به قسمت اصلی این مقاله بپردازیم.
سوزن دوزی را روی پارچه‌های ساده، ملیله دوزی را روی پارچه‌های سنتی مانند ترمه و برای تزیین جانماز، پته دوزی را بر پارچه‌های ضخیم و قلاب دوزی را اغلب روی پارچه‌های ماهوتی انجام می‌دهند. در گذشته استفاده از طلا و نقره در ملیله دوزی و نخ ابریشمی در پته دوزی متداول بود. از دیگر زیر مجموعه‌های صنایع دستی رودوزی می‌توان به خامه دوزی، چشمه دوزی، ستاره دوزی، گلابتون دوزی، سیاه دوزی و مخمل دوزی اشاره کرد. این هنر زیر شاخه‌های زیادی دارد که هرکدام از آن‌ها به شهرهای مختلفی مربوط هستند. این صنایع، قدیمی ترین صنایع دستی ایران هستند که در راستای رفع نیاز انسان به پوشش و سایر اقلام مورد نیاز به وجود آمدند. هنرهای چوبی با اختصاص دادن جلوه های متنوع و استفاده در آثار مختلف، یکی از محبوبترین نمادهای صنایع هنر دستی ایران در ابعاد جهانی محسوب می گردد به طوری که سهم قابل توجهی را در صنعت صادراتی کشور به عهده دارد.
آثار بافت و نساجی
مصنوعات سرامیکی و سفال نیز در میان گردشگران محبوب هستند و مسافران زیادی برای سوغات از این صنایع دستی می‌خرند. انواع مختلف معرق، میناکاری، زیورآلات دست‌ساز، قلاب دوزی و سرمه دوزی نیز از دیگر صنایع دستی پرفروش در شهرهای مختلف ایران به شمار می‌روند. نقاشی و حکاکی روی استخوان نیز از دیگر صنایع دستی ایران و سایر نقاط جهان محسوب می‌شود. معماری از زیباترین و اصیل‌ترین شاخه های هنر در ایران است که صنعتگران هنرمندی از تلفیق آن با سایر صنایع دستی آثاری منحصربه‌فرد آفریده‌اند.
علاوه بر قدمت و زیبایی گاو، اهمیت این سفالینه ایرانی در کتیبه به خط عیلامی است که بر پشت آن دیده می‌شود و نشان دهنده استفاده از خط در هزاران سال پیش است. سفال از دیرباز با مردم ایران همراه بوده و هنوز هم به عنوان یک صنایع دستی ارزشمند در میان ایرانی‌ها و گردشگران خارجی شناخته می‌شود. صفحه‌های کتابی که نگارگری شده‌اند، بسیار گران قیمت هستند و به عنوان یک صنایع دستی لوکس ایرانی به فروش می‌رسند. نگارگری ایرانی را می‌توان هم روی کاغذ و در قالب کتاب‌های علمی، ادبی، پزشکی اجرا کرد، هم اینکه آن را در ابعاد بزرگ‌تر روی پرده، بوم، مرقع و دیوار به نمایش درآورد. قالی مشهور بعدی ایرانی در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگه‌داری می‌شود و به خاطر اینکه قبلا در مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی فرش بوده است، به نام قالی اردبیل شناخته می‌شود. این قالی یکی از نفیس‌ترین و زیباترین فرش‌های جهان است و حتی تار و پود آن نیز از جنسی هدیه دادن به افراد علاقه مند به صنایع دستی از ابریشم دارد.
در واقع، تاج محل را می توان تجلی معماری ایران یا سیر تکاملی معماری ایرانی اسلامی در شبه قاره هند دانست. برای اثبات این ادعا می‌توان سبک معماری نمونه‌هایی همچون باغ فین در کاشان، چهل ستون اصفهان، باغ ارم شیراز و … را مورد بررسی قرار داد. این بنای معروف که به دست معمار معروف و با تجربه ای به نام استاد عیسی یا ملا مرشد شیرازی ساخته شده است، نمادی از هنر ایرانی در کشور هند می باشد. در بنای تاج محل الگوهای ایرانی با هنر معماری هند در هم آمیخته شده و پدیده ای بی همتا به وجود آمده است.
معنی لغوی “شعر“، موی انسان یا حیوان است و بنابراین در انواع بافت صنایع دستی ایران به نوعی پارچه که با کارگاه و با استفاده از موی حیوان بافته می‌شود، شعر می‌گویند. در ارغوان بافی به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین صنایع دستی ایران، ترکه‌های ارغوان به هم تنیده می‌شوند تا محصولی مانند سبد شکل بگیرد. البته در ارغوان بافی علاوه‌بر ترکه‌های نازک درخت ارغوان از شاخه‌های بیدمشک نیز استفاده می‌شود که می‌تواند به عنوان تار و پود عمل کند.
از ویژگی های صنایع دستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
صنایع دستی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد